Een van de beter bewaarde geheimen van je opleiding is de Onderwijs- en Examenregeling (of OER; ook wel het Onderwijs- en Examenreglement), die voor elke studie is vastgelegd.
Wat is een OER, waar komt hij vandaan en hoe komt hij tot stand?
Een OER is een document dat jaarlijks wordt vastgesteld en dat de regels omtrent onderwijs en bijbehorende examens bevat.
Een OER vloeit voort uit de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW), artikel 7.13 en 7.14, maar is in de eerste plaats het resultaat van overleg tussen de opleiding, de faculteit, medewerkers en docenten. De OER wordt vastgesteld door het faculteitsbestuur in overleg met het medezeggenschapsorgaan van je opleiding, oftewel de opleidingscommissie. Hierin zitten docenten en studenten. Zij hebben het recht om advies te geven over de OER. Daarna gaat het stuk nog langs de medezeggenschapsorganen van de faculteit. Voor medewerkers wordt dit soms de onderdeelcommissie genoemd, voor de studenten is dit de Facultaire Studentenraad. Zij hebben instemmingsrecht met betrekking tot de niet-onderwijsinhoudelijke delen van een OER. Dat klinkt wat formalistisch, maar het houdt in dat voorzieningen zoals een ander lettertype tentamen voor een student met dyslexie vastgelegd zijn; hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de manier waarop beurzen voor bestuursfuncties bepaald zijn en uitbetaald worden.
Bijna altijd wordt de OER van het vorige jaar als basis voor de nieuwe gebruikt en worden aanpassingen gedaan waar dat nodig is, bijvoorbeeld omdat de overkoepelende wet (WHW) tussentijds is veranderd, of omdat de faculteit, het opleidingsbestuur, medewerkers of studenten wijzigingen willen.
Sommige instellingen hebben een Model-OER, waarbij de niet-onderwijsinhoudelijke delen voor elke opleiding hetzelfde zijn. Als dit zo is, heeft ook de gezamenlijke vergadering (de Ondernemingsraad en de Universitaire Studentenraad) inspraak.
Wat heb ik aan een OER?
Heel veel! Hieronder staan wat voorbeelden van situaties die je kunt tegenkomen waarin de OER voor jou als student een nuttig document kan zijn.
Je eerste jaar: Ineens studeer je! Een heel andere wereld. Ben je benieuwd naar hoe je vakken eruitzien, welke werkcolleges je kunt verwachten en hoe je beoordeeld wordt? Dit kun je allemaal vinden in de OER. En mocht er een (negatief) bindend studieadvies (BSA) dreigen te komen, dan kun je eveneens in de OER kijken hoe je ervoor staat, en, wanneer dat niet naar wens is, of je eventueel recht hebt op een regeling, extra kansen, of uitstel.
Je tweede jaar: Aan het einde van dit jaar moet je een afstudeerrichting kiezen voor je laatste Bachelorjaar. Welke opties er zijn, en wat daarbij komt kijken, staat in je OER. Ook kun je daar vinden of er vakken zijn die je verplicht moet volgen om toegelaten te worden tot vakken die je het volgende jaar wilt doen.
Je derde jaar: Je wilt graag instromen bij een Master (ook als dat aan een andere universiteit is). Officieel heb je je Bachelor nog niet, en het is soms heel spannend of het wel gaat lukken om je cijfers op tijd binnen te krijgen zodat je zonder vertraging kunt beginnen. Als je wilt weten hoe lang een docent mag doen over nakijken, kijk dan eens in de OER.
Zij- of herinstromers: Voor zij- of herinstromers is het belangrijk om te weten dat de mogelijkheden voor vrijstellingen voor eerder verworven competenties of eerder behaalde vakken beschreven staan in de OER. Dit kan je een hoop tijd en gedoe schelen! De OER bevat ook informatie over Associate degrees, wat handig is om te weten als je wilt wisselen van opleiding.
Colloquium doctum: Ook de mogelijkheden met betrekking tot een colloquium doctum, een toelatingstoets voor studenten ouder dan 21 jaar zonder vooropleiding die direct toelating garandeert, staan in de OER beschreven.
Functiebeperking: Heb je bijvoorbeeld een functiebeperking en wil je graag weten waar je recht op hebt, welke extra mogelijkheden en voorzieningen er beschikbaar zijn en hoe je dat regelt? Je raadt het al: het staat in de OER! Zo staat er onder andere precies in vermeld hoe lang jouw docent erover mag doen om je tentamen, essay of scriptie na te kijken.
Tentamens: Over tentamens gesproken: Als je misschien graag een extra herkansing zou willen, of juist een tentamen eerder zou willen afleggen, kun je in de OER vinden wat je opties zijn. Moet je nog net dat éne tentamen doen om door te mogen naar een Master, dan kun je in de OER lezen hoeveel herkansingen er per vak mogelijk zijn en hoe deze worden afgenomen. Misschien kun je bijvoorbeeld vragen om een mondeling, zodat je in ieder geval nog op tijd bent voor de deadline van 1 mei.
Hoewel je er wel niet dagelijks mee te maken zult hebben, is de OER een onmisbaar document, ook als het misgaat!
Oneens met besluit
En ben je het niet eens met een besluit van je docent of begeleider? In de OER staat beschreven hoe je daar wellicht een oplossing voor kunt vinden, en zo niet, hoe je bezwaar kunt maken.
Mocht je wat studievertraging hebben opgelopen, of denk je die te gaan oplopen, dan kun je in de OER vinden hoe lang jouw vakken dan nog geldig zijn en hoe je verlenging kunt aanvragen.
Voor vragen of verzoeken die uit de OER voortvloeien, is meestal de juiste weg om een mail of brief naar de examencommissie van je opleiding te sturen. Wees dus niet bang om dat te doen!
Dat klinkt goed! Waar kan ik de OER van mijn opleiding vinden?
Ja. Dat is inderdaad een hele goede vraag. Gek genoeg staat de OER niet op de voorpagina van de website van je opleiding. Uitleggen waarom dat zo is, kan ik al ruim 15 jaar niet. Ook heb ik nog nooit gehoord dat de OER elk jaar aan elke student wordt gemaild of opgestuurd. Apart, maar waar, vooral omdat je geacht wordt de inhoud van dit document te kennen.
Mijn oplossing voor dit probleem: Google. Om de OER van je studierichting te vinden, voer je in: (onderwijs- en examenregeling / education and examination regulations (als het in het Engels is)) (jaar) (opleiding ) (bachelor of master) (instelling)
Hier een voorbeeld:
Het is vaak niet eenvoudig om het document te vinden. Je zult soms ook echt wel een keer of vijf moeten klikken voor je er bent. Helaas! Ik zou ook willen dat je gewoon elk jaar de nieuwe OER vers in je mailbox kreeg. Als je betere oplossingen hebt, dan hoor ik het graag!
Wat kan ik doen als ik het niet met een OER eens ben?
Gelukkig heb ik daar wel een vrij eenvoudig antwoord op: Als je studeert, ga dan naar je opleidingscommissie en naar je Facultaire Studentenraad. Zij kennen het document goed en kunnen je vertellen of datgene wat je anders wilt zien, haalbaar is of niet. Als het haalbaar is, en ze staan achter je wijziging, dan kunnen ze zich inzetten om de wijziging ook door te voeren. Het is dus zeker het proberen waard!
Succes!
Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze studie- en scriptiebegeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.