Focusgroep verwerken: Opnemen, transcriberen & analyseren

Nadat je de focusgroepmethode hebt uitgevoerd, zul je de data moeten analyseren, zodat je de resultaten van de groepsdiscussie overzichtelijk kunt weergeven in het resultatenhoofdstuk van je scriptie. De scriptiespecialisten van Studiemeesters leggen uit hoe je een focusgroep moet analyseren. Hieronder leer je hoe je in drie stappen een goede analyse van je kwalitatieve data kunt maken.

Stap 1. Zorg voor een goede opname van de groepsdiscussie

Het wordt aangeraden de hele groepsdiscussie op te nemen. Tijdens individuele interviews zal het je wel lukken om mee te schrijven, maar bij groepsgesprekken is dat lastig. Het gaat erg snel, er wordt veel gezegd en je moet ook nog noteren wie wat zegt. Bovendien heb je alle aandacht nodig voor het leiden van de discussie. En als je aantekeningen maakt, mis je nog iets: het gaat er niet alleen om wát mensen zeggen, maar ook hóé mensen iets zeggen. Als je opnames maakt, gaat deze info niet verloren. Kies er dus alleen voor aantekeningen te maken tijdens het gesprek als het écht niet mogelijk is het op te nemen. Zet dan bijvoorbeeld deelnemers in om ‘key issues’ te noteren, bijvoorbeeld op een flipchart. Tip: Gebruik een goede microfoon, test je apparatuur van tevoren en zorg er tijdens het gesprek voor dat mensen niet door elkaar gaan praten.

Stap 2. Transcribeer de opname

Zo snel mogelijk na afloop werk je de opname uit tot een transcriptie. Transcriberen houd in dat je opschrijft wat er gezegd is. Zo zet je het audiobestand om in een Wordbestand. Je noteert niet alleen wat er wordt gezegd, maar ook wie het zegt. Dat laatste is soms moeilijk te horen als de stemmen van mensen lastig te onderscheiden zijn of als ze door elkaar praten. Vandaar de tip over de goede microfoon. Als je kans ziet om een video-opname te maken, dan kan dat het transcriberen vereenvoudigen. Let op: Het transcriberen van opnames van groepsdiscussies is niet gemakkelijk en best tijdrovend. Begin er dus op tijd aan!

Stap 3. Analyseer de transcriptie

Het analyseren van data van een focusgroep lijkt op het analyseren van data van interviews. Over het algemeen sorteer en vergelijk je de informatie op basis van thema’s en ga je na of verschillende discussielijnen samenhangen met variabelen binnen de steekproefsamenstelling. Maak een onderscheid tussen individuele meningen en bijdragen aan de groepsconsensus. Er moet ook aandacht worden besteed aan meningen die minder vaak voorkomen. Afhankelijk van het doel van je onderzoek zul je meer of minder diepgaand analyseren. Als je uitgebreider wilt analyseren, kun je bijvoorbeeld werken met de gefundeerde theoriebenadering (grounded theory). Vaak begin je met open coderen, waarna je overgaat op gericht coderen en selectief coderen. Gebruik geen getallen of percentages bij het rapporteren van de resultaten, want dat past niet goed bij het doel van kwalitatief onderzoek en bij het aantal respondenten dat daarbij betrokken is. Laat je bij de keuze voor jouw manier van analyseren leiden door het doel van je onderzoek en het type topics dat je hebt besproken. Ga na op welke wijze jíj een goed overzicht krijgt van al je relevante onderzoeksmateriaal en laat dat je leidraad zijn.


Voer je voor het eerst een focusgroep-onderzoek uit? Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek

ARCHIEF