Focusgroep samenstellen: Zo selecteer je deelnemers

Hoeveel deelnemers heb je nodig voor een focusgroep? Waar moet je op letten als je de respondenten voor een groepsdiscussie selecteert? De scriptiespecialisten van Studiemeesters beantwoorden al je vragen over focusgroeponderzoek.

Aantal deelnemers of respondenten voor een focusgroep

Bijna alle literatuur over focusgroeponderzoek gaat uit van een groepsgrootte van zo’n zes tot tien deelnemers. Aangezien het bij focusgroepen vaak voorkomt dat respondenten niet komen opdagen (‘no-shows’), wordt soms aanbevolen om extra deelnemers te werven (‘over-recruiting’).

Gebruikmaken van natuurlijke groepen

Soms selecteer je voor een focusgroep een ‘natuurlijke groep,’ bijvoorbeeld collega’s, vrienden of studenten die hetzelfde vak volgen. De meningen over het gebruik van natuurlijke groepen lopen uiteen. Sommige wetenschappers menen dat mensen die elkaar goed kennen, te snel genoegen nemen met uitspraken van anderen en dingen vergeten te noemen die ze vanzelfsprekend vinden, waardoor te weinig diepere inzichten worden verworven. Anderen zijn juist van mening dat discussies natuurlijker verlopen als mensen elkaar kennen en er juist diepere inzichten worden verworven met natuurlijke groepen.

Zelf een groep samenstellen

Vaak is het niet mogelijk om een natuurlijke groep te gebruiken. In dat geval selecteer je een aantal individuen die normaal geen groep vormen en elkaar misschien niet kennen. Je gaat dan op zoek naar mensen die deel uitmaken van de groep mensen waar je uiteindelijk uitspraken over wilt doen (oftewel je onderzoeksdoelgroep of -populatie). Deze mensen hebben bepaalde kenmerken gemeenschappelijk die relevant zijn voor je onderzoeksonderwerp. Voor een onderzoek naar de effectiviteit van een sportdrankreclame ga je dan bijvoorbeeld op zoek naar vrouwen van 20-30 jaar die minimaal twee keer per week sporten en weleens sportdrank consumeren.

Optimale variatie binnen de groep

Bij het samenstellen van de groep moet je erop letten dat mensen qua mening en voorkeur enigszins van elkaar verschillen, anders komt een discussie niet op gang en loop je het risico van groepspolarisatie. Anderzijds moeten de meningen en voorkeuren van groepsleden niet té veel uiteenlopen, want heftige meningsverschillen kunnen een productieve discussie ook in de weg zitten. Je groep moet dus relatief homogeen zijn samengesteld, ook wat achtergrondvariabelen betreft, want als die te sterk van elkaar verschillen heeft dat weer andere nadelen. Bij een te grote variatie in opleidingsniveau, bijvoorbeeld, komt het weleens voor dat de lager opgeleide deelnemers te weinig aan het woord komen tijdens het gesprek.


Voer je voor het eerst een focusgroep-onderzoek uit? Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek

ARCHIEF