Je bent met je afstudeeropdracht bezig. Je bent vol overtuiging het onderwerp ingedoken en je hebt alles dat los- en vastzit gelezen. Eigenlijk zou je in een handomdraai je theoretische kader kunnen schrijven, ware het niet dat je nog geen besluit hebt genomen over je onderzoeksvragen. Probleem is namelijk dat het onderzoek, dat nodig is voor de beantwoording van je favoriete onderzoeksvraag, onmogelijk is: je hebt bijvoorbeeld geen tijd meer om nog een heel experiment op te zetten, er is geen geld om af te reizen naar een recent ontdekte indianenstam voor het in kaart brengen van hun jachtrituelen, of je opleiding verbiedt het je – vanuit het oogpunt van veiligheid en ethiek – om aan het front interviews te doen met (zwaar)gewonde soldaten, of je krijgt te maken met een combinatie van dit soort belemmerende factoren.
Geen alternatieven voor het veldonderzoek en niet nóg meer lezen
Het veldonderzoek dat je had bedacht is dus niet mogelijk. Ook jouw begeleiders en jouw medestudenten konden je geen goede tips geven. Sterker nog, de meeste mensen zeggen iets in de trant van: “ja… dat is wel erg lastig”. Dus het station, met de gedachte dat er misschien alternatieven zijn voor het uitvoeren van je veldonderzoek, is gepasseerd. Er zijn ook geen handige databases waar je kwantitatieve analyses op kunt loslaten voor het vinden van een antwoord op je onderzoeksvragen. Kortom de gebruikelijke alternatieven voor het doen van veldonderzoek zijn geen opties meer.
Heeft het dan zin om nog meer literatuur te bestuderen? Heb je misschien bronnen over het hoofd gezien? Dit zijn lastige vragen omdat je alles wel zo’n beetje gelezen hebt. Natuurlijk niet écht alles, maar, voor wat aan inspanning verwacht wordt voor deze afstudeeropdracht, ruim voldoende. Dus als het antwoord op de onderzoeksvraag in de literatuur te vinden zou zijn geweest dan had je ten eerste dat antwoord al wel gevonden en had je ten tweede wel een andere, nog niet beantwoorde, onderzoeksvraag geformuleerd. Dus aanvullend literatuuronderzoek zal jou waarschijnlijk ook niet verder helpen.
Twee dieren! Welk dier zie jij? Kun je het andere dier ook zien?
Misschien heb jij het onderzoek al gedaan!
Het plaatje hierboven ken je misschien wel. Je kunt twee verschillende dieren zien. Als je weet hoe de tekening in elkaar zit kun je makkelijk tussen die twee dieren ‘switchen’. Misschien geldt hetzelfde voor jouw afstudeeropdracht. Je ziet de opdracht nu als een traject waarin je vastloopt op het uitwerken van je onderzoeksvragen en je onderzoeksmethoden. Maar misschien kun je alles dat je tot nu toe al gedaan hebt ook zien als reeds verricht literatuuronderzoek!?
Belangrijk voor deze ‘switch’ is vooral de formulering van een onderzoeksvraag. Tot op zekere hoogte is die formulering vergelijkbaar met de ‘kijkrichting’ van het oog uit het plaatje hierboven. Het oog in de tekening is het vaste punt, het is de kern. Als het oog voor jou naar links kijkt, krijgt de rest van het plaatje de vorm van een eend of anderszins vogelachtige; je ziet dus die eend of die anderszins vogelachtige. Als het oog voor jou naar rechts kijkt, krijgt de rest van het plaatje de vorm van een konijn; je ziet dus dat konijn. Wanneer je de formulering van je onderzoeksvraag verandert, krijgt de (rest van de) informatie die je hebt bestudeerd een andere betekenis of andere positie in je stuk. Voornamelijk je ‘oude’ T.K. en/of literatuuroverzicht zal zich splitsen en verspreiden over een nieuwe inleiding, een nieuw T.K. en/of literatuuroverzicht en nieuwe resultaten.
Om een begin te kunnen maken met deze switch is je oude onderzoeksvraag (de onderzoeksvraag die niet te onderzoeken viel) het eerste aanknopingspunt. Het is die oude onderzoeksvraag die onderdeel wordt van je aanbevelingen in de nieuwe situatie. Welke conclusie(s) heb je in de oude situatie (al dan niet bewust) getrokken om tot die ‘aanbeveling’ te kunnen komen? En tot slot, op welke onderzoeksvragen geven die ‘conclusies’ antwoord? Hieronder heb ik een schematisch overzicht gemaakt waarin ik probeer duidelijk te maken hoe je van de oude situatie naar de nieuwe situatie kunt komen.
Neem de tijd voor nieuwe onderzoeksvraag
Het goed doorlopen van bovenstaand schema kan veel tijd vragen. Neem die tijd, want het is namelijk belangrijk om de nieuwe onderzoeksvraag scherp te formuleren. Die nieuwe onderzoeksvraag bepaalt vervolgens de manier waarop jij de informatie uit je oude theoretische kader (T.K.) en/of je literatuuroverzicht zou moeten herverdelen over je nieuwe inleiding, je nieuwe T.K. of literatuuroverzicht, en je resultaten.
Check je opleiding
Let erop dat dit hele verhaal ervanuit gaat dat je vanuit de opleiding je afstudeeropdracht mag afronden aan de hand van een literatuuronderzoek. Het is daarom natuurlijk wel belangrijk om er zeker van te zijn dat dit ook door jouw opleiding wordt goedgekeurd. Wanneer je groen licht hebt, en kunt volstaan met een literatuuronderzoek kun je je aan deze puzzel gaan wagen. Wil je hier samen met een goede begeleider mee aan de slag, neem dan contact met ons op voor een kennismaking. In elk geval heel veel succes met je afstudeeropdracht!
Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze studie- en scriptiebegeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.