Als je ziek wordt tijdens je studie

Iedereen loopt tijdens het studeren weleens tegen problemen aan die betrekking hebben op je mentale en fysieke welzijn. Voor de één is dit stress, voor de ander zijn het lichamelijke problemen; soms is het onderscheid niet eens heel goed te maken. Vaak zijn de klachten ook niet geheel duidelijk, of moeilijk te benoemen, of blijft een diagnose uit. Ondertussen zit je te worstelen met je studie of je scriptie. Wat doe je als je ziek wordt tijdens je studie?

Wanneer de oorzaak van het probleem niet makkelijk gevonden kan worden, geldt meestal hetzelfde voor de oplossing. Misschien heb je last van stress, maar weet je niet precies waarom? Misschien heb je burn-outklachten ontwikkeld en ben je je hier nog niet van bewust? De periode waarin je klachten en de oorzaken ervan nog niet erkend zijn (door jezelf of door anderen), kan heel frustrerend zijn en veel negatieve gevoelens en gedachten veroorzaken. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel waar moeilijk uit te komen is en die veel invloed heeft op je gemoedstoestand.

Wat de precieze oorzaak van je klachten ook is, het effect is dat het een negatieve invloed heeft op je functioneren als student en je algehele mentale welzijn. Dit gaat gepaard met onzekerheid: kan ik het wel? De kunst is dan om te leren hoe je om kunt gaan met je klachten, om zo uiteindelijk toch zo goed als mogelijk is je studie te kunnen volgen en afronden.

Wees zuinig op je energie

Het beste is dan ook te accepteren dat je nu eenmaal ergens last van hebt en dat je met bijbehorende beperkingen zult moeten leren leven – hetzij op korte, hetzij op lange termijn. Kun je op één dag minder doen dan je studiegenoten? Het zij zo. Haal je lagere cijfers en kost je dit meer inspanning dan voorheen en meer moeite dan anderen? Ook dit moet je accepteren. In dit soort situaties helpt het om jezelf niet met anderen te willen vergelijken die waarschijnlijk niet met dit soort problemen kampen, want dan blijf je altijd met het gevoel zitten dat je tekortschiet.

In plaats daarvan moet je jezelf realistische doelen stellen, waarbij je je verwachtingen aanpast aan wat voor jou mogelijk is. Dit neemt niet weg dat je je hulpvraag op tijd bij iemand moet neerleggen. Kijk bijvoorbeeld welke mogelijkheden er binnen je onderwijsinstelling zijn voor ondersteuning, of bespreek je klachten met je huisarts.

Leer jezelf opnieuw kennen

Het accepteren van je aandoening of toestand neemt ook niet weg dat je wél kunt zoeken naar datgene wat je helpt je klachten te verminderen en je beter kan laten functioneren tijdens je studie. Voor de één is dit misschien sporten, voor de ander meditatie, mindfulness of ademhalingsoefeningen – alles wat kan helpen je lichamelijk of geestelijk beter te voelen. Misschien lijken deze voorbeelden zweverig of vaag, maar deze activiteiten kunnen wel degelijk bijdragen aan de nodige ontspanning en aan het verminderen van stress in je lichaam, en ze zijn daarom zeker het proberen waard.

Aanpassen van je studiewijze

Wat voorheen werkte, werkt nu misschien niet meer; en als dit zo is, zul je je wijze van studeren moeten aanpassen. Probeer je dagindeling zo aan te passen dat de dag beter voor je te overzien is. Kon je voorheen misschien een hele dag in de bibliotheek zitten blokken met een paar korte pauzes, nu heb je misschien langere pauzes nodig waarbij je een stukje buiten gaat wandelen of moet je zelfs tussendoor even gaan slapen. Dit lijkt misschien veel kostbare studietijd te kosten, maar je krijgt er meer efficiënt besteedbare uren voor terug. Verstandig is ook om je taken af te wisselen door ze te verspreiden over de dag of over de werkweek. Laat je bij deze keuzes niet te veel leiden door anderen. Ieder heeft zijn eigen ervaringen en werkwijze, en je zult er zelf achter moeten komen wat voor jou werkt.

Schroom ook niet met het toelichten van je keuzes aan je omgeving. Je zult ongetwijfeld tegen onbegrip aanlopen, maar probeer ze toch bespreekbaar te maken. Gezondheidsproblemen zijn vaak moeilijk te verwoorden en het is voor anderen vaak moeilijk zich je situatie voor te stellen. Leer omgaan met eventueel onbegrip en laat het je niet te veel tegenwerken.

Gun jezelf rust

Belangrijk is ook om jezelf rust te gunnen, zeker bij zelfstandige opdrachten zoals het schrijven van een scriptie. Laat het weekend vooral vrije tijd betekenen. Probeer zoveel mogelijk in een 5-daagse studieweek in te plannen, zodat je je ook kunt ontspannen en andere activiteiten naast je studie kunt blijven ondernemen. Zo laad je jezelf mentaal weer op voor de volgende studieweek en houd je het op lange termijn beter vol. Pas als het echt nodig is – bijvoorbeeld in de laatste week voor de deadline – zou je jezelf kunnen toestaan ook in het weekend te studeren. Zorg ervoor dat je de tijd die je hebt efficiënt gebruikt en voorkom dat je jezelf verliest in een zee van tijd waarvan een gedeelte vaak verloren gaat aan schermstaren of studieontwijkend gedrag. Je moet ook niet per se een hele dag studeren, maar zo lang als nodig is en mogelijk is.

Tot slot: blijf positief en relativeer. Je studie is zeker belangrijk, maar schep realistische verwachtingen voor jezelf en probeer een balans te vinden tussen je studie en je mentale en fysieke gezondheid.


Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek

ARCHIEF