Schrijven voor Juristen

“Als juristen werden betaald voor het aantal woorden dat ze schrijven, waren ze schatrijk.” Mijn scriptiebegeleider begon destijds zijn college met deze profetische woorden, en ik kan niet anders dan hem hierin gelijk geven. Als juristen hebben we vaak de neiging om meer, langere en vooral gecompliceerdere woorden te gebruiken, zelfs wanneer we beknopt en recht-toe-recht-aan zouden kunnen zijn. Waarschijnlijk is de bewuste overtolligheid in de vorige zin je wel opgevallen, wat het voorgaande punt dan ook illustreert!

In de praktijk is het echter raadzaam om niet meer woorden te gebruiken dan absoluut noodzakelijk is. Zo voorkom je dat een lezer in je stuk verdwaalt en zorg je ervoor dat het punt van je verhaal helder blijft. Lees hieronder de een aantal tips die je kunnen helpen een effectiever juridisch schrijver te worden, of meld je direct aan voor persoonlijke online hulp.

Meld je aan voor persoonlijke online hulp

1. Vermijd moeilijk taalgebruik

Goed schrijfwerk reflecteert een heldere gedachtegang en werkt toe naar een conclusie die gebaseerd is op een opeenvolging van logische beweringen. Gebruik daarom taal die zo simpel mogelijk is, zonder de lezer te verwarren met afkortingen en onnodig jargon.

2. Zeg wat je bedoelt en wees duidelijk

Als je wilt dat men je begrijpt, zeg dan precies wat je bedoelt. Selecteer je woorden zorgvuldig, zodat je precies die woorden gebruikt die jou helpen bij het maken van je punt. Laat duidelijkheid prevaleren boven grammaticale perfectie. Als jurist schrijf je immers om je argumenten te onderbouwen.

3. Wees beknopt, accuraat en helder

Schrijf met de behoeften van de lezer of cliënt in het achterhoofd, dus beknopt, accuraat en helder; ga niet onnodig diep op bepaalde zaken in.

4. Lees je tekst na

Herschrijven is een essentieel onderdeel van goed schrijven. Lees als je klaar bent je tekst nog eens na en kijk of de boodschap helder is verwoord. Als je een stuk twee keer moet lezen om het te begrijpen, is dat waarschijnlijk een teken dat je het moet herschrijven.

5. Tot slot

Denk eraan: je schrijfwerk is een reflectie van je vermogen om je gedachten helder te communiceren. Cliënten en lezers zullen je juridische vaardigheden des te meer waarderen als je hoogwaardige schrijfvaardigheid demonstreert door snel, efficiënt en intelligent complexe teksten te schrijven.

Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek op een van onze locaties of telefonisch. We helpen je graag verder.

Meld je aan

Tips om je wettenbundel effectief te gebruiken

800 pagina’s flinterdun papier: de eerste kennismaking met je wettenbundel kan intimiderend zijn! Daarom geven we je hieronder tips die je in staat stellen met de wettenbundel te werken. Zo verandert je wettenbundel van een letterlijk zware last tot een handige studiehulp en een essentiële bron.

1. Plak de meegeleverde tabs in je wettenbundel

Bij de meeste wettenbundels worden stickers meegeleverd die je als tabjes in de bundel kunt aanbrengen. In dit filmpje wordt uitgelegd hoe je dat doet.

2. Begin direct met oefenen

Je mag je wettenbundel gebruiken bij de tentamens voor je juridische vakken. Een openboektentamen dus! Dat klinkt misschien gemakkelijk, maar vergis je niet: je moet wel weten wat je zoekt en je moet de belangrijkste juridische begrippen kunnen vertalen om op je tentamen ook echt iets aan dit boek te hebben. Zorg daarom dat je vanaf het eerste college met je wettenbundel gaat werken. Zo raak je gewend aan het zoeken en aan de belangrijkste juridische begrippen.

3. Markeer de belangrijkste artikelen

Uit je colleges en studieboeken weet je wat de belangrijkste artikelen zijn. Markeer deze met een markeerstift, zodat je ze snel terug kunt vinden.

4. Onderstreep de belangrijkste begrippen

Worden er binnen een artikel voorwaarden, uitzonderingen of belangrijke begrippen genoemd? Onderstreep deze met een potlood. Zo kun je binnen het artikel sneller zoeken en je tentamenvragen ook sneller beantwoorden.

5. Sticker de belangrijkste artikelen

Gebruik stickers om belangrijke artikelen aan te geven. Volg je een introductievak dat veel onderwerpen behandelt? Sorteer dan op kleur; bijvoorbeeld groen voor alle artikelen over arbeidsrecht, roze voor ondernemingsrecht, geel voor staatsrecht, enzovoorts. Je kunt dit ook doen voor belangrijke begrippen; geef alle artikelen die van belang zijn voor de term onrechtmatige daad een gele sticker en alles wat met nietigheid/vernietigbaarheid te maken heeft een groene. Zo kun je alle relevante artikelen over een onderwerp snel terugvinden.

6. Oefen met zoeken via de index

Oefen veel met zoeken tijdens het studeren. Je eerste neiging is waarschijnlijk om alles in het trefwoordenregister achterin de bundel op te zoeken. De kans is echter groot dat er onder het trefwoord waarop je zocht meerdere artikelen genoemd worden die voor jou niet allemaal relevant zijn. Welk artikel is nu het juiste? Wanneer je tijdens het studeren niet alleen het artikel zelf bekijkt, maar ook noteert in welk boek of in welke wet het artikel staat, dan weet je op een gegeven moment waar de voor jou relevante artikelen te vinden zijn. Je kunt dan gaan werken met de index die voor in de wettenbundel staat. Wanneer je weet in welk boek of welke wet iets te vinden is, kun je met deze index sneller zoeken dan met het trefwoordenregister, en dat bespaart je zoektijd op je tentamen.

7. Leer de juridische termen

Juridische taal en spreektaal verschillen van elkaar. Op het tentamen word je hierin getoetst door zelf de rechtsvraag te formuleren en spreektaal te vertalen naar juridische termen. Je vindt de voor jou relevante wetsartikelen namelijk alleen wanneer je op juridische termen zoekt. Zo spreekt de wettenbundel niet van een contract, maar van een overeenkomst. Niet van een boete, maar van een geldboete. Maak tijdens het studeren een lijst met de belangrijkste juridische termen en leer deze voor je tentamen. Zo kun je tijdens het tentamen de juiste rechtsvraag formuleren en de daarbij behorende wetsartikelen vinden.

De 800 pagina’s aan wetteksten leken intimiderend, maar nu je weet hoe je de wettenbundel kunt gebruiken, blijkt deze niet alleen een heel handig, maar zelfs essentieel hulpmiddel voor al je juridische vakken.


Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Leiden, Eindhoven of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek

5 verschillen tussen hbo-recht en de universiteit

Er zijn vijf enorme verschillen tussen rechten op het hbo en aan de universiteit, zeggen de studiespecialisten van Studiemeesters. Als je deze verschillen kent, dan weet je welke studie bij je past en hoe je moet studeren. Rechtenstudenten die doorstromen van het hbo naar de universiteit hebben na het lezen van deze blogpost de juiste verwachtingen.

1. Enorme hoeveelheden leeswerk voor Rechtenstudenten

De hoeveelheid boeken, artikelen en jurisprudentie die je moet bestuderen aan de universiteit is groot. Soms moeten er honderden pagina’s per week worden gelezen. Doorstromers schrikken daar soms van. Je zult het op de juiste manier aan moeten pakken: maak een goede planning en probeer verschillende leestechnieken en studiemethoden uit. Wees selectief als de hoeveelheid stof te groot is om geheel door te nemen: Wat laat je liggen als je niet alles afkrijgt? Zijn er goede samenvattingen waar je op terug kunt vallen? Sommige studenten (de gespannen soggers) moeten oppassen dat ze niet te veel studeren. Houd bij hoeveel uur je effectief aan je studie besteedt, vergelijk het eens met anderen, en controleer of er in je weekplanning voldoende ruimte voor ontspanning zit.

2. Bijzonder weinig verplichtingen aan de universiteit

Als je aan de universiteit studeert, bevat je wekelijkse rooster soms maar zes uur college. Er is zelden een aanwezigheidsplicht en niemand controleert of jij je colleges voorbereidt – dat is namelijk je eigen verantwoordelijkheid. Sommige studenten (de ontspannen soggers) [link] moeten oppassen dat ze niet te weinig studeren. Op het hbo merk je het snel als je te weinig voortgang maakt: je docent ziet het, je kunt jezelf vergelijken met klasgenoten, je praat erover met je studieloopbaanadviseur. Op de universiteit word je pas met de neus op de feiten gedrukt als je je tentamenuitslagen krijgt. Dan is de achterstand soms al te groot om weer in te halen. Als je aan de universiteit studeert, moet je goed kunnen plannen. Maak een planning [link] voor het hele blok en combineer die telkens met een goede, meer gedetailleerde weekplanning. Goed plannen voorkomt stress en zorgt voor een beter resultaat. Studeren is leuker als het goed gaat.

3. Geen groepswerk zoals op het hbo

Ondanks de werkcolleges die je aan de universiteit krijgt, studeer je alleen. Opgaven voor werkgroepen maak je zelfstandig. Er is geen sprake van veel groepswerk zoals op het hbo. Het ontbreken van groepswerk heeft voor- en nadelen:

  • Voordeel: Jouw resultaten zijn niet afhankelijk van de inzet van anderen. Als je zelfstandig studeert, ben je niet afhankelijk van de inspanningen van je studiegenoten. Dat voorkomt de frustratie die vaak met groepswerk gepaard gaat.
  • Nadeel: Je doet weinig ervaring op met samenwerken.
    Als je moet samenwerken met anderen, leer je veel over samenwerken. Je mensenkennis neemt toe, en misschien neem je zelfs de leiding en delegeer je taken. Dat zijn relevante vaardigheden voor je latere werk. Als je in je studie weinig samenwerkt, kun je die vaardigheid op andere plekken trainen: word bijvoorbeeld lid van een commissie van je studievereniging of neem een relevante bijbaan.
  • Nadeel: Je hebt minder gelegenheid om te sparren met studiegenoten.
    Als je zelfstandig (alleen) studeert, ontbreekt de gelegenheid om je aan anderen op te trekken en met studiegenoten te sparren. Universitaire studenten raden wij daarom aan om een studiemaatje te zoeken. Neem het initiatief om samen met anderen te studeren. Dat is bijzonder effectief.

4. Geen vast aanspreekpunt zoals op het hbo

Op het hbo heb je vaak een begeleider of een docent die je kent, met wie je met enige regelmaat jouw studievoortgang bespreekt en bij wie je altijd terecht kunt. Op de universiteit heb je geen vaste begeleider en komt er niemand naar je toe als het niet goed gaat. In een collegezaal staan docenten letterlijk en figuurlijk ver van je af. Er is vergeleken met het hbo weinig ruimte voor persoonlijk contact. Sommige studenten krijgen daardoor het gevoel dat ze er alleen voor staan. Dat is niet noodzakelijk het geval: Er zijn plekken waar je terecht kunt, maar er wordt van je verwacht dat je zelf uitzoekt waar je moet zijn en dat je zelf het initiatief neemt voor contact. Raadpleeg je studiegids en het OER om te ontdekken welke voorzieningen er zijn. Soms kun je een docent benaderen in de pauze van een hoorcollege. Misschien houdt een docent wekelijks spreekuur. Vaak zijn er meerdere studieadviseurs beschikbaar en er is meestal zoiets als een onderwijsbalie of een studieadviescentrum.

5. Geen stages aan de universiteit

Als je rechten studeert aan het hbo, dan loop je één- of tweemaal in je studiecarrière stage. Aan de universiteit is dat niet altijd het geval. Aangezien werkervaring nuttig is en inspireert, kun je ervoor kiezen om op eigen initiatief ervaring op te doen: zoek een studiegerelateerde bijbaan, loop in de zomervakantie een paar weken vrijwillig stage, of pauzeer je studie gedurende een semester om een werkervaringsplek te vervullen.

Bonustip voor doorstromers Rechten

De eerste weken aan de universiteit kunnen pittig zijn. Trek niet te snel de conclusie dat het niet leuk is: het is anders, de verschillen tussen hbo en de universiteit zijn groot, en dat is even wennen. Zet door en ontwikkel je studievaardigheden. Je kunt alles leren! Vraag eventueel of je studieadviseur je in contact kan brengen met andere doorstromers, zodat je een studiegroepje kunt vormen. Het helpt als je weet dat je niet de enige bent.


Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek

Hoe moet je rechten studeren? 4 motiverende tips van een jurist

Is rechten studeren zwaar? Wat zijn de voor- en nadelen van rechten studeren? Vinden studenten rechten saai? Studiemeesters begeleidt niet voor niets veel rechtenstudenten: het is inderdaad een pittige studie met erg veel droge stof. Is rechten studeren de moeite waard? En zo ja, hoe maak je er een succes van? We praten met Marc, een ervaren advocaat met een passie voor het vak en een haat-liefdeverhouding met de studie, over motivatie van rechtenstudenten.

1. Herinner jezelf aan jouw drive – “als je even in de put zit”

Wat is jouw motivatie voor je studiekeuze? Marc vertelt dat rechtvaardigheidsgevoel hem dreef: “Als mensen tekort wordt gedaan, dan is het belangrijk om te weten wat de rechten en plichten zijn. Er zijn belangrijke rechtvaardigheidsoverwegingen die voorkomen dat mensen het onderspit delven. Zij worden gesteund door het recht.” Verlies tijdens je studieloopbaan jouw persoonlijke drive niet uit het oog!

2. Train je discipline – “je zult het nodig hebben”

Marc is er heel eerlijk over: “Rechten is een theoretische studie, bomvol droge termen die je moet leren aan de hand van allesbehalve vlot geschreven dikke boeken en saaie, massale hoorcolleges. Sommige boeken zijn niet om door te komen, zo droog zijn ze geschreven. Standaardwerken zoals de Asser-serie hebben status, maar zijn echt niet leuk om te lezen.” De hoorcolleges kunnen ook een behoorlijke uitdaging zijn: “Een professor staat zijn verhaaltje af te draaien en als student zit je heel passief het verhaal tot je te nemen – of niet.” Hoe kom je erdoorheen? “Puur op basis van discipline.” Dat kan best even wennen zijn in je eerste jaar. Gelukkig wordt discipline (of wilskracht) in de wetenschap vergeleken met spierkracht: Hoe meer je traint, hoe sterker je wordt! Vol aan de bak in de UB dus, zodat je discipline steeds sterker wordt, en ruim van tevoren al sterk genoeg is voor de zwaarste onderdelen van je studie.

3. Zoek verbinding met de praktijk – “dan gaat het leven”

“Ik vond de studie niet leuk, maar ik houd van het vak”, zegt Marc. “De praktijk is heel anders dan de studie. Als je rechtshulp verleent, ga je niet zozeer in op dogma’s en theorieën. Je hebt die soms wel nodig voor je betoog, maar het vak is in wezen erg praktisch. Je helpt bij een concreet probleem en gaat na wat de juridische ingangen zijn om een persoon verder te helpen.” Kortom, rechten mag dan een gortdroge studie zijn, de praktijk is interessant. Zoek daarom verbinding met de praktijk. Ga bijvoorbeeld aan de slag in een rechtswinkel of bij een advocatenkantoor, dan gaat je studie meer leven en lukt het beter om die boeken door te worstelen.

4. Weet dat het loont – “echt waar!”

Het besef dat de praktijk heel anders is en dat je daar tientallen jaren in werkzaam zult zijn, zal je helpen om de pittige studiejaren in perspectief te zien. Als jurist wil je de weg kunnen vinden in het recht. Je wilt de basiskennis goed beheersen, zodat je de problemen uit de praktijk kunt vertalen naar de juridische context. “Vier jaar buffelen, en dan je leven lang er de vruchten van plukken”, zegt Marc vrolijk. “Het is de moeite waard!”


Op efficiënte wijze een beter studieresultaat behalen? Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Leiden, Eindhoven of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek

Juridische bronnen en literatuur | 6 duidelijke tips van juridisch specialisten

Bronnen zoeken is geen kunst! Onze juridisch specialisten vertellen hoe het moet.

Bronnen zoeken is geen kunst, maar een vaardigheid. Vaardigheden kun je leren. De uitleg van onze juridisch specialisten is helder. Op zes belangrijke vragen van rechtenstudenten geven zij hele duidelijke antwoorden.

1. Hoe baken ik mijn onderwerp af?
Gebruik publicaties in juridische tijdschriften om je onderwerp af te bakenen. De tijdschriftpublicaties verwijzen naar artikelen, jurisprudentie en parlementaire stukken. Deze verwijzingen kun jij op jouw beurt gebruiken. Kijken in andermans bronnenlijst heet ‘de sneeuwbalmethode’. Gebruik twee of drie tijdschriftartikelen als leidraad voor jouw stuk. Hierop baseer jij je ‘algemene leerstukken,’ dat zijn stukken in je scriptie waarin je een wet uitlegt met voorbeelden of een casus.

2. Naar welke bron moet ik verwijzen?
Verwijs naar primaire bronnen in plaats van secundaire bronnen. Oftewel, verwijs naar de oorspronkelijke bron. Ook al heb je de wet in een boek gelezen, je haalt de oorspronkelijke bron aan. Bijvoorbeeld: Als in een boek naar een Kamerstuk wordt verwezen, dan verwijs jij in je scriptie of essay naar het Kamerstuk. Tip: Kopieer geen voorbeelden, maar bedenk zelf een voorbeeld of een casus om een wet uit te leggen.

3. Hoe verwijs ik naar bronnen?
Neem de meest recente versie van Leidraad goed door en pas het tot op de komma nauwkeurig toe. Pak tijdens het schrijven steeds weer de Leidraad erbij. Je vindt de Leidraad hier. Tip: Plaats ook informatie in voetnoten. Met name informatie die wel relevant is, maar niet belangrijk genoeg voor in je hoofdstuk. Definities bijvoorbeeld. Enthousiast gebruik van noten voor dit soort dingen maakt een professionele indruk.

4. Hoeveel bronnen moet ik gebruiken?
Er is geen vast aantal. Het verschilt per onderwerp. Over jouw onderwerp “mag je gewoon niks missen.” Zorg dat de relevante bronnen en de meest recente arresten terugkomen in je scriptie of paper. Trek genoeg tijd uit om bronnen te zoeken. Je bent pas klaar als je zeker weet dat je alles hebt gevonden wat er is en dat alles wat je niet hebt gevonden dus niet bestaat. Trek er minstens een hele dag voor uit, want goed zoeken kost tijd. Op een advocatenkantoor ben je daar je eerste jaren ook urenlang mee bezig. Gebruik zoveel mogelijk verschillende zoektermen tot je echt helemaal niets meer vindt. Tip: Gebruik bij het zoeken dubbele aanhalingstekens en andere speciale tekens.

5. Waar moet ik bronnen zoeken?
Je hebt verschillende bronnen nodig: van wetgeving, Kamerstukken en verdragen, tot juridische boeken, tijdschriften en artikelen. Je vindt ze op verschillende plekken. Hier vind je een goede lijst met plekken om bronnen te zoeken. Ook wordt uitleg gegeven over hoe je de zoekmachines en catalogi moet gebruiken. Tip: Vergeet de rechtsoverwegingen van de Hoge Raad in arresten niet. Parafraseer ze, of neem ze over als de exacte verwoording van belang is.

6. Wat is recente literatuur?
Rechten is een dynamisch vakgebied. Door wetswijzigingen en jurisprudentie veroudert literatuur snel. Je moet daarom zeker weten dat je de meest recente literatuur hebt gevonden. Zoek ook naar wetswijzigingen die aanhangig zijn en uitspraken die binnenkort verwacht worden. Ga na of er sprake is van overgangsrecht. Of een bron voldoende recent is wordt bepaald door de actualiteit van je onderwerp. Vaak wordt een grens van vijf jaar gehanteerd, maar ook dertig jaar oude boeken kunnen nog van belang zijn voor een bepaald onderwerp. Zeker als ze bijvoorbeeld door een autoriteit op een bepaald gebied zijn geschreven. Maar als het om een zeer actueel onderwerp gaat, dan kunnen twee jaar oude bronnen al achterhaald zijn. Kortom: wat recent is, hangt af van je onderwerp en moet je dus zelf beoordelen.


Op efficiënte wijze beter studieresultaat behalen? Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier.